Over de Knesselaarse waterduivel Flabbaert is hier al vaker geschreven. Toch duiken ook nu nog soms nieuwe bronnen op. Dat was recent zo met een oude tekst over “Vlabbaerd ofte Flabbaerd” en met de oudste kaarten van Knesselare waarop Flabbaert al is vermeld.

Samen vissen aan “de buize”, dat was al wat minder mysterie dan dat nare vertelsel over de waterduivel (Foto Edgard VdC)

Een en ander maakt dat ook het verhaal over de oorsprong van de sage wat moet worden bijgestuurd. Tot dusver waren de oudste bronnen krantenknipsels uit de 19de eeuw, waarin werd verwezen naar een ouder verhaal dat via overlevering in Knesselare van generatie op generatie werd doorgegeven. Maar daar hield het ook op. Wie zocht naar de oudste bronnen botste op het probleem van de naam (Flabbaert, Klakkaert, Slabbaert, …), en op het probleem van de localisatie. Was de waterduivel een “Knesselaars” geval, of een overgewaaide kopie van een verhaal dat elders ontstond, mogelijks al in de 17de eeuw? (lees HIER meer over die kwestie)

Nieuwe bronnen

Detail uit wegenkaart 18de eeuw, met vermelding van ‘Flabaerts Brugge’ op de grens tussen Knesselare in de “Casselreye van Gendt” en Oedelem in “’t Brugsche Vrije”.

In de databank van de cartografische dienst Cartesius (de grootste en rijkste cartografische collectie van België) vonden we recent een drietal 18de-eeuwse kaarten van Knesselare waarop de naam Flabbaert is vermeld. Meer hierover in een apart stukje over die kaarten vindt u in een ander artikel dat vandaag op deze site verschijnt.

Hiernaast een detail van een van die kaarten met “Flabbaerts Brugge” op de grens tussen ’t Brugsche Vrije en Casselreye van Gendt (het huidige Oost- en West-Vlaanderen; bemerk ook de molen die daar toen al stond in de Kloosterstraat, op de plek waar nu het huis van Dominiek Gyselbrecht staat).

Deze kaarten zijn (voorlopig) de oudste historische bronnen met vermelding van de naam Flabbaert.

Krant

Een tweede nieuw bron vonden we in een oude krant. In het gedigitaliseerde archief van het blad ’t Getrouwe Maldeghem ontsnapte het verhaal – omwille van de andere schrijfwijze van de naam – aanvankelijk aan de aandacht van wie in dat blad zocht naar Flabbaert of Slabbaert.

In 1892 verscheen evenwel onderstaand artikel over “Vlabbaerd ofte Flabbaerd”. Het is een mooi tijdsdocument geschreven door ene Julius De Zanter. Dat is een pseudoniem voor Jules Van Lantschoot (1871-1941), Bellemnaar, ooit nog onderwijzer in de Knesselaarse jongensschool in de Kloosterstraat. Die noteerde het verhaal in zijn bundel Volksvertelsels en andere zanten (De Aalterse historicus Filip Bastiaen schreef een uitvoerig artikel over die man. Dat kunt u  hier nalezen: Jules Van Lantschoot pionier

We geven het korte verhaaltje over Vlabbaert/Flabbaert (een van de vele versies) hieronder mee in zijn oorspronkelijke versie uit ’t Getrouwe Maldeghem, al was het maar omwille van enkele kleurrijke woorden/zegswijzen: