Op weg naar verandering (Gazettenpraat uit 1981)

 

In de retroreeks over Knesselare deze keer een ruime terugblik op 1981. Met aandacht voor de meest opvallende persberichtgeving uit dat jaar. Naast het archief van Jozef Vanthuyne is er in die jaren 1980 ook info te vinden in Uilenspiegel en in andere kranten.

1981? Voor wie het meemaakte… dat is het jaar dat de filmster Ronald Reagan Amerikaans president werd. Niet eens een slechte, zo blijkt achteraf. Dat is het jaar dat Charles en Diana trouwen. En dat loopt later minder goed af. En het jaar dat Freddy Maertens wereldkampioen werd, Erwin Vandenbergh de gouden schoen won en Santa Maria en Lola de hitparade domineerden…  In Knesselare draaide de wereld voort.

Economie

1981 was wereldwijd een crisisjaar. De Knesselaarse ACV-afdeling pleitte in een brief aan het gemeentebestuur voor inspanningen inzake tewerkstelling. Er waren op dat moment 400.000 volledig werklozen (deeltijdsen en bruggepensioneerden en stagiairs niet inbegrepen). ACV Knesselare vroeg naar een “volledige benutting van mogelijkheden inzake gemeentelijke tewerkstelling”, aanvullingen ook met tijdelijken en deeltijdsen, voorrang voor investeringen in jobs op andere, en de aankoop van “binnenlandse producten die door mede-arbeiders in eigen land worden voortgebracht”, etc. Een jaar later volgde het nieuws over de sluiting van Cogétama…

Sociaal

Sociaal onderzoek OCMW

Het OCMW publiceerde in 1981 een bijzondere enquête onder 1219 Knesselaarse bejaarden. We komen daar in een apart bericht op terug, maar nu al dit. Het onderzoek wees ook toen al op de vereenzaming van oudere generaties en op de daarbij horende problemen en de nood aan nog betere begeleiding om te voorzien in basisbehoeften (huisvesting). Bijna 70 procent van de bejaarden had toen een eigen huis, de rest huurde, had vruchtgebruik of woonde in bij familie. De overgrote meerderheid van de bejaarden zag het liefst een bejaardentehuis in de onmiddellijke omgeving van de dorpskom. Een aanzienlijk (58 procent) deel vroeg dat warme maaltijden zouden worden ter beschikking gesteld. Die maaltijden kwamen er vrij snel, “in aluminiumfolie en isolerende dozen”.  Een rust- en verzorgingstehuis in Knesselare (er was er een in Ursel en natuurlijk ook in omliggende gemeente) was voor het toenmalige en volgende besturen te hoog gegrepen. Serviceflats bouwen was haalbaar.

Geen RVT, wel enkele “bejaardenwoningen”

OCMW bij de eerste steen. 14 september 1981

In oktober 1981 werd de eerste steen gelegd van de bejaardenwoningen. Voortrekker van dit project was OCMW-voorzitter mevrouw Vanthuyne-De Baets die uit de hierboven vermelde enquête afleidde dat omwille van niet-aangepaste woningen veel bejaarden te vroeg in een rusthuis terecht kwamen. Aanvankelijk was gedacht aan een terrein in de Klissestraat, maar uiteindelijk werd grond gekocht in de Hemelrijkstraat (1978). Het ging om acht (uiteindelijk twaalf) woningen.

Ziekenwagen

Staande: Maurice Strobbe, Hilda Buyse, voorzitter Georges Stock, Filip Plasschaert, Jean-Pierre Martens, Gerard De Neve, Jenny Martlé. Zittend: Roger Maes, Willy Van Parys, Hans Bral, Ronny Pieters, Marc en Johan Lefèvre.

 

Knesselare had in de jaren 1970 een biezonder actieve Rode Kruiskern opgebouwd. In 1981 kon “na maandenlange administratieve rompslomp” de lokale afdeling over een ziekenwagen” beschikken. “Het waren voornamelijk de gebroeders Marc en Johan Lefevre die de aangekochte tweedehandswagen rijklaar maakten en ombouwden tot een mooie ziekenwagen”. Voordien steunde de organisatie op de hulp van particulieren die met hun eigen wagen voor transport van materiaal en helpers zorgden tijden sportwedstrijden en andere manifestaties. De eigen wagen beschikte over een vaste brancard en was volledig conform de reglementaire voorzieningen. De wagen werd gefinancierd met lid- en steunkaarten.

Cultuur

Rederijkers vieren zilveren feest

De Knesselaarse Strijdbroeders, gesticht in 1893, werden in 1955 Rederijkerskamer. Dat betekende een zilveren jubileumfeest in 1981. Een jaar te laat, maar goed. De Cultuurraad liet de Knesselaarse schilders Omer en Edgard Buyse, leden van de Camere, toen “een kunstvolle map” samenstellen.  We geven ze mee in onderstaande prentenbak. Collega’s van een Brugse Rederijkerskamer zorgden voor muziek en voordracht.

Deze slideshow vereist JavaScript.

De Rederijkers speelden in 1981 na een korte onderbreking ook weer toneel.  In het gemeentehuis was er de opvoering van de  ‘Herberg in de Roos en de Kroon’  en ‘In de auto van Trenton naar Campden’.  In het najaar was er zelfs een tweede toneeldriedaagse met ‘De Spaanse Vlieg’, waarvoor in drie opvoeringen meer dan duizend toneelliefhebbers werden geteld.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Tentoonstelling hobby’s

Op de derde hobbytentoonstelling was het weer kennismaken met de vrijetijdsbesteding van veel gemeentenaren: veel schilder- en tekenwerk (Jean Schelstraete, Roger Dauwens, Margot Steyaert, Franky Gussé, Eric Hooft en Wilfried Arnaut), kunstsmeedwerk van Smisse Altra, hand- en knutselwerk van de gepensioneerden en van de zusters Pieters en Liesa Goosens,  verzamelingen van oude munten (Willy Rodts, Romaan Speeckaert), schedels en dieren (Luc Van Daele), zeeschelpen (Stefaan Lootens), een herbarium (Frank Saey) en modelauto’s (Joris Speeckaert), telegeleide modelvliegtuigen (Jacques Cromheecke), dia’s en foto’s uit de streek, en een natuurstand van Velt.

Toen kermis nog overal leefde

Merkwaardig toch hoe de meeste buurtkermissen op hun kousenvoeten in de geschiedenis zijn verdwenen.  De kranten van toen illustreren dat perfect. Neem nu de Hellestraatkermis in 1981, nog geen halve eeuwigheid geleden. Die duurde een hele week. Het begon de vrijdag met een “bezoek aan de ouderen van de wijk” (toen waren dat nog de 65-plussers…), op zaterdag was er wielerwedstrijd voor liefhebbers en kaarting in Ter Helle. De zondag was er voor een lange kermisbolling bij Daniel Van der Wee en doorlopend discobar in Ter Helle. Het weekend door was er gaaiberdbolling. Op maandag kwam de wijk bijeen voor een “solemnele mis met offerande” ter intentie van de overledenen van de wijk, kregen de kinderen verrassingspakjes, waren er volksspelen voor de jeugd, een burenbolling bij Jozef Almey en een burenkaarting. Dinsdag was de Dag der Hellevrouwen met grote vrouwenbolling, koffietafel, tombola en gezellig samenzijn. En de donderdag werd het feest afgerond met een tombolatrekking.

Verdienstelijke personen

Zoals elk jaar werden ook in 1981 verdienstelijke inwoners in de bloemetjes gezet. De Sportraad huldigde Patrick Versluys, kampioen van de beide Vlaanderen bij de beroepsrenners, en Jeanine De Muynck (foto), Europees kampioene in het handboogschieten. De Sportraad lauwerde Luc De Muynck (trekpaard voor Harop) en lopers en Drongengoedtrimmers. De cultuurraad gaf de eer aan de eigen voorzitter Walter Van Ryckeghem en zijn administratief medewerker Raymond Standaert voor hun “onverdroten ijver bij de oprichtinge, bloei en verdere opbouw van de cultuurraad”.

 

 

 

Onderwijs

Jozef Vanthuyne schoolhoofd

Jozef Vanthuyne volgde in 1981 Walter Van Ryckeghem op als schoolhoofd van de gemeenteschool. Zijn grootvader was onderwijzer geweest in Tielt, zijn moeder Clara was hier 24 jaar schoolhoofd geweest in de gemeenteschool van Knesselare.

Jozef zelf behaalde zijn diploma in 1948, was hier chiroleider, 12 jaar voetballer bij Harop, lid van de fanfare WIK, toneelspeler bij de rederijkerskamer Sint-Elooi, 25 jaar lid van het feestcomité, natuurgids en actief in natuurbeschermingsverenigingen.

Jozef woont vandaag in Aalter. Een pluim voor de man die ook nog eens tientallen jaren perscorrespondent was voor tal van kranten en andere bladen en onlangs zijn rijk archief (jaren 1950 tot jaren 1980) ter beschikking stelde aan KnesselaarsNieuws.

 

Octavie wordt vierde eeuwelinge van Knesselare

Octavie Lips, bij de dorpelingen nog beter bekend als Octavie Van Parijs, werd vanuit het rustoord in Eeklo als honderdjarige naar haar Knesselaars feest gevoerd. De kerk liep helemaal vol. Octavie leefde haar laatste 15 Knesselaarse jaren in de Bethunestraat. In het gemeentehuis werd haar levensverhaal ingekleurd door de notabelen van de gemeente en door de Gentenaar Pierre Vander Haeghen, baas van de sigarenfabriek. Op een bepaald moment werkten er niet minder dan 31 familieleden van Octavie in de fabriek. En welgeteld 158 familieleden en genodigden zetten nadien het feest voort in het Kleitenhof. Octavie was na Livina Millecam( 1789), Rosalie De Neve (1909) en Constant De Lichte (1942) de vierde Knesselaarse eeuwelinge.

Hieronder het artikel toen verschenen in Uilenspiegel. De beelden kunnen aangeklikt en vergroot worden:

 

 

 

 

 

 

Knesselare oudste is niet meer (Veldstraat)

In de Veldstraat werd de oudste beuk van de gemeente geveld. De boom, 22 meter hoog en met zekerheid geplant in de eerste helft van de jaren 1800, droeg geen blad meer, “waarschijnlijk ingevolge de verandering van het natuurlijk milieu”, aldus de verslaggever. De kap was goed voor dertig ton hout.Politiek en bestuur

In 1981 gebeurde het al eens dat de gemeenteraad niet kon doorgaan. Met een verhoudingen van toen (10 CVP, 9 Gemeentebelangen) volstond het dat één lid van de meerderheid afwezig was of verstek moest geven om de oppositie toe te laten elke beslissing te blokkeren. Dat is ook een paar keer gebeurd. Na zes bestuursperiodes was duidelijk dat er bij de aankomende verkiezingen van 1982 een machtswissel in de lucht hing. We beperken ons hier tot een tweetal onderwerpen die ruim de kranten haalden. Maar vooraf toch even aandacht voor een stukje uit het oppositieblad Gemeentebelangen. Het ging er soms heftig aan toe, maar dit valt nog best mee (bron: ‘Gemeentebelangen’ december 1981)

 

De ene familie sloot de uitweg met draad en betonpalen af, de andere wil er nu een buurtweg van laten maken

Burentwist wordt politiek

Het Dielstraatje? Weinigen zullen er ooit van hebben gehoord.Een burenruzie daarover zorgde in februari 1981 voor ambras in de gemeenteraad. De kleine aarden zijweg in de Geuzestraat was volgens de ene familie door de andere familie “wederrechtelijk” afgesloten. De klacht kwam er omdat daardoor een deel van het achtergelegen land niet of nauwelijks nog bereikbaar was. In een uitgebreide brief aan het gemeentebestuur werd gesteld dat het straatje historisch gezien een verbindingsweg was tussen Knesselare en Oedelem en dat het als dusdanig ook op verscheidene oude kaarten was vermeld. In Oedelem was het straatje erkend als buurtweg en werd het door iedereen gebruikt. In Knesselare was het dus een “private” uitweg geworden. De vrederechter, kreeg die zaak niet opgelost en stuurde het dossier terug naar de gemeente, met de bemerking dat het gemeentebestuur er wel een buurtweg mocht van maken. De oppositie onder de leiding van Antoine Schrans was tegen en vond dat de gemeente niet verplicht was een buurtweg te maken. Er werd een dossier geopend, dat later in de mist van de geschiedenis verdween.

Veel spectaculair nieuws viel er in de gemeentepolitiek niet te melden, behalve dan dat de oppositie onder de leiding van Schrans nu heel hard werd gevoerd, vooral via het tijdschrift Gemeentebelangen.

Knesselare koopt Drongengoed. Of toch niet?

In de gemeenteraad werd gedebatteerd over de aankoop van het Drongengoed. De eigenaar (de heer Van Damme uit Eeklo) deed een aanbod voor het ronde peulschilletje van 12 miljoen. Het schattingsverslag bedroeg 11.415.000 voor drie loten:  hoeve en bijhorende gebouwen en drie hectaren omliggende grond. Burgemeester Devreese (CVP) was pro, oppositieleider Antoine Schrans (Gemeentebelangen) wees op “heel wat minder goede kanten” aan de koop, gezien binnen een paar jaar voor meerdere duizenden herstellingswerken zich zullen opdringen”. Burgemeester Devreese wees er ook op dat uit onderzoek bleek dat twaalf representatieve verenigingen hun onvoorwaardelijke steun toezegden voor de aankoop. Het schepencollege kreeg de opdracht contact op te nemen met de eigenaar en staatssubsidies aan te vragen. En wat het is geworden weet de lezer van vandaag wel. Een gemiste kans, of toch niet? Meer hierover in volgende afleveringen van deze rubriek Gazettenpraat.

 

 

 

Bestanden uploaden

Galerij aanmaken