Bij het begin van de Knesselaarse gemeenteraad hebben de burgers spreekrecht. Woensdag 10 mei stelden twee mensen van Ursel enkele vragen over de fusie. Een verslagje van de Raad en een opiniestuk van één van onze Urselse buren. Ondertussen is er onduidelijkheid over het al dan niet bestaan van een referendum in Ursel bij de vorige fusie. Alvast voormalig burgemeester Fredy Tanghe en Renaat Van Lierde, beiden toen al politiek actief, herinneren zich daar niets over.

Illustratie fusiedebat in Nederlands Limburg… Vooraf dan wel. Er ligt veel in de weegschaal, aan beide kanten
Luc Van de Velde vroeg waarom een fusiebeslissing in een sfeer van geheimzinnigheid was genomen en wat dan wel de voordelen voor de burgers waren? “Is het evident dat we alles in de media moeten vernemen uit de mond van de burgemeester van Aalter”? En waarom geen raadpleging van de bevolking? “Te moeilijk om de juiste vraag te stellen en te duur”, antwoordde burgemeester Erné De Blaere.
Mark Thienpont gaf aan dat de bevolking er bij de beslissing niet aan te pas kwam. Volgens Thienpont was alvast het Urselse bewonersplatform Ursel InZicht niet geraadpleegd of om een standpunt gevraagd. Inspraak en dialoog zijn voor Thienpont essentieel. “In Knesselare zou die er nu wel komen, na de feiten , en dat is toch bizar? In Aalter is er zelfs helemaal geen inspraak van de bevolking voorzien”, licht hij toe. (zie voor zijn standpunt het ingestuurde opiniestuk onderaan)
Thienpont koppelde hieraan een “Urselse” insteek. Hij is in princiep niet tegen een fusie, maar kan Ursel nog een andere fusiekant op, richting Zomergem, wou hij weten. Hij herinnerde eraan dat bij de voorgaande verplichte fusie halfweg de jaren 1970 in Ursel een referendum was gehouden waarin werd gevraagd naar de partnervoorkeur van de Urselse bevolking. Zomergem was toen de eerste keus, Aalter was na Knesselare pas de derde keus (*).
(*) Onder meer voormalig burgemeester Fredy Tanghe en Renaat Van Lierde (Groep 9910) meldden meteen na de publicatie van dit artikel dat zij niets afweten van een fusiereferendum in Ursel gehouden medie de jaren 1970. Gaat het hier over een bevraging binnen een of andere vereniging of organisatie? Dit proberen we verder uit te spitten (JVdC)
(**) Ondertussen kregen we een formulier doorgestuurd dat wel zou aantonen dat de enquête was in 1975, maar hierover in een apart bericht meer.
Wettelijk kan een gemeente defuseren (splitsen), dus indien de bevolking dat wenst, zou Ursel dan voor Zomergem kunnen kiezen, aldus Thienpont. Geeft die historische vverwijzing van Thienpont enig “inzicht” in de politieke onderstroom in de Pierlala-gemeente?
Burgemeester Erné De Blaere herhaalde wat hij over de fusie eerder al zei: “We hebben ons best gedaan, we passen als landelijke en groene gemeente vrij goed samen bij het meer industriële Aalter, we hebben het goed voorbereid, we voelen wat er leeft in onze gemeente en ook dat er weinig tegenstand is tegen onze fusieplannen, en we geloven erin dat het wel zal lukken… Knesselare wint bij de fusie meer dan Aalter”…
Ook het Vlaams geld dat Groot Aalter na een vrijwillige fusie krijgt voor aflossing van eigen schuld én van die van Knesselare kwam nog eens ter sprake, net als de nergens omschreven fusieverplichting die er in de toekomst “misschien” zal zijn en de “participatie” via hoorzittingen die er zal komen na 23 mei. Drie zaken waar op toch enige kanttekeningen kunnen worden bij geplaatst.
Ursel
Nieuw was wel dat Ursel door de vraag van Thienpont nu ook volop in beeld kwam. Het bewonersplatform van Ursel was inderdaad niet geraadpleegd, gaf de burgemeester toe, maar het gaat uiteindelijk om “een politieke beslissing die hier op 23 mei ter goedkeuring voorligt”.
Defusioneren van Ursel en Knesselare was voor de burgemeester na 45 jaar samenwerking al helemaal geen optie, want “de voorliggende fusie met Aalter is nu al moeilijk”. Bovendien heeft “Zomergem zelf fusiegesprekken met Aalter gevoerd”…
Wordt ongetwijfeld vervolgd. Blijf geïnformeerd via www.knesselaarsnieuws.net (inschrijven kan via aanklikken van om het even welk artikel – inschrijfvakje in de rechterkolom)
FUSIE en de BURGER
Opiniestuk voor KnesselaarsNieuws (Mark Thienpont)
Laatst zag ik het programma ‘Goed Volk’ van Jeroen Meus, waarbij hij enkele dagen op bezoek was bij Cassidische Joden in Antwerpen. Huwelijken worden in die gemeenschap gearrangeerd door de ouders : de vaders van jongen of meisje doen vooraf een diepgaande screening van een mogelijke tegenpartij, en indien alle aspecten positief uitvallen, moeten jongen en meisje elkaar onder toeziend ook van de ouders een half uurtje spreken. Als dat half uurtje meevalt, besluiten ze om te huwen. Mocht het huwelijk uiteindelijk dan toch niet zo’n goed idee blijken te zijn, kan men heel snel scheiden.
=============================================================================
Het fusiedecreet (2016) laat toe om een samengestelde gemeente te defuseren, vooraleer die deelgemeenten opgaan in een naburige gemeente; zolang op het eind van deze oefening maar minder gemeenten overblijven dan voorheen.
Dit geeft bijvoorbeeld de mogelijkheid om Knesselare op te splitsen in diens deelgemeentes Ursel en Knesselare, die dan respectievelijk met Zomergem en Aalter kunnen fuseren. De bonus-wortel van 500 euro per persoon schuldovername geldt voor elke resulterende gemeente; er is dus geen te behalen limiet van 20.000 of 30.000 inwoners hieromtrent.
Uit de doctoraatsstudie van Koenraad De Ceuninck ‘De gemeentelijke fusies van 1976, een mijlpaal voor de lokale besturen in België’ blijkt dat uit de fusiegolf van 40 jaar geleden de volgende lessen kunnen worden getrokken (http://www.tijd.be/…/Trek-lessen-uit-de-gemeentelij…/9523357 ) :
(1) Fuseer om de juiste reden
(2) Houdt rekening met identiteit
(3) Speel het spel eerlijk
Hoewel “inspraak en dialoog” als bijzonder belangrijk worden beschouwd in de commissiegesprekken met betrekking tot het decreet, staat niet beschreven hoe bestuurders tot een keuze moeten komen. Burgers hoeven dus geen betrokken partij te zijn. Of nog : de verkozenen van het volk (op basis van hun verkiezingsprogramma van 2012) zijn best geplaatst om in de plaats van het volk te oordelen wat de juiste partner is, zonder zeker te zijn van wat de burgers over dit specifieke onomkeerbare en disrupte thema vinden.
De stappen bij een fusieproces zijn als volgt :
- Bepaling beoogde finale situatie (i.e. betrokken partners)
- Intentieverklaring : gemotiveerde principiële beslissing,over te maken aan de Vlaamse Regering
- Invulling van details (politiezones, brandweer, OCMW, etc.). Bemerk dat hetgeen hierbinnen besloten wordt qua nieuwe initiatieven en visie, vanaf de eerste gemeenteraad van de nieuwe gemeente meteen weer kan worden weggestemd !!
- gezamenlijk voorstel tot samenvoeging, over te maken aan de Vlaamse Regering
- De Vlaamse regeringkán het voorstel tot samenvoeging dan in een ontwerp van samenvoegingsdecreet gieten en indienen bij het Vlaamse Parlement. Op de vraag wanneer de Vlaamse regering wel, en wanneer ze geen ontwerp van decreet zal indienen, antwoordde de minister dat ‘het denkbaar is dat er een fusievoorstel komt dat niet aan alle voorwaarden voldoet. In die omstandigheden zal er geen ontwerp van samenvoegingsdecreet aan het parlement worden voorgelegd. Als het fusievoorstel wel aan de voorwaarden beantwoordt, gaat het sowieso naar het parlement’.
- De fusie zal pas ingaan als het Vlaams Parlement hetsamenvoegingsdecreet heeft gestemd
Vraag aan de minister
Is het de bedoeling van Minister Homans om pas bij het beoordelen van een definitief voorstel, en dus vóór het stemmen ervan in het Vlaamse Parlement, het aspect “inspraak en dialoog” onder de loepe te nemen ? Deze vraag ligt sedert 4/5/2017 op haar bureau, maar vooralsnog is ze onbeantwoord gebleven.
Staat het Fusiedecreet ook ‘scheiding’ toe, mocht de mayonaise uiteindelijk niet blijken te plakken ? Neen.
De beeldspraak van “voogden die hun kinderen in een opportunistisch gearrangeerd huwelijk dwingen, zonder enig overleg vooraf noch opschortingsmogelijkheden achteraf” dringt zich op.
Vanuit het referendum van meer dan 40 jaar geleden, en de bijzondere opgang van E-VA partij in 2012 (enig agendapunt = afsplitsing Ursel), en de vele commentaren in die zin de voorbije jaren, heb ik het vermoeden dat een meerderheid in Ursel zich beter zou thuisvoelen onder de vleugels van Zomergem, dan in de context van Aalter.
Ben ik dat echter zeker ? Neen.
Kan iemand dit sowieso zeker zijn, zonder een concrete bevraging door te voeren ? Neen.
Is zo’n bevraging moeilijk op te stellen ? Neen.
Is zo’n bevraging kostelijk ? Neen :
30.000 EUR (wat 0.2% is van de beoogde schuldovername van 15 miljoen EUR).
Heeft het zin om er zeker van te zijn van wat de burger wil ? Dat is de ham-vraag. Ikzelf denk van wel, en ben zelfs van oordeel dat dit bindend zou moeten zijn. De bestaande bestuurders zijn van oordeel dat het niet zinvol is, en eigenlijk niet eens wenselijk.
Ik ben van oordeel dat elk fusietraject zou moeten starten met een informatieronde, waarbij een volksraadpleging wordt aangekondigd. In de periode tussen aankondiging en stemming zou dan een deftige campagne kunnen tot stand komen, waarbij alle burgers de kans krijgen deftig geïnformeerd te worden over ALLE aspecten. Misschien zou een bijgeschaafde versie van het fusiedecreet een dergelijk draaiboek beter meteen in zich opnemen ? In elk geval zou op die manier om de juiste reden, vanuit de identiteit van gemeenschappen, en op een eerlijke manier gefuseerd worden.
=========================================================================
Youp Van ’t Heck : Vind je ’t gek dat de mensen de politiek niet meer serieus nemen, als de politiek de mensen niet meer serieus neemt ?
=========================================================================
Als toemaatje : stelt U zich voor dat Europees een decreet wordt gestemd waarbij de Europese landen mogen fuseren; eventueel voorafgegaan een opsplitsing in regio’s van zo’n land, zolang er op het eind maar een daling in aantal landen voordoet. En stelt U zich voor dat – zonder inspraak vanwege de burgers in Vlaanderen, Brussel, of Wallonië – de Belgische regering en parlement op eigen houtje beslist om België als 1 geheel bij Frankrijk te laten aansluiten…
Goed plan, geen protest ?
Mark Thienpont
Ursel