Weinig westerlingen hadden de eer om de deze week overleden voormalige sovjetleider Michail Gorbatsjov persoonlijk te mogen ontmoeten. De jonge Sven Ornelis, nu radiopresentator bij JOE, maakte het wel mee, nadat hij als 15-jarige een brief schreef, waarna eerst een antwoord en dan een ontmoeting met Gorbatsjov volgde. Kus inbegrepen.
Sven en Sven
Vooraf even een korte situatieschets. Gedurende de jaren ’80 maakte de Sovjet-Unie een moeilijke periode door. Het land dreigde uit elkaar te vallen, de economie draaide vierkant en de communistische partij verloor aanzien en macht. Voor de nieuwe SU-leider (1985-1991) was het tijd voor glasnost en perestrojka.
Michail Gorbatsjov bleef geloven in zijn socialistische idealen, maar wou tegelijk belangrijke hervormingen. Hij trok zich terug uit de Sovjet-Afghaanse oorlog en begon aan overleg met de Amerikaanse president Ronald Reagan om de wapenwedloop en de Koude Oorlog te beëindigen. Hij weigerde militair in te grijpen toen verschillende Oostbloklanden de marxistisch-leninistische leer in 1989-90 lieten vallen. Hij wou zijn eigen land hervormen met Glasnost en Perestrojka.
Glasnost staat voor openheid: meer vrijheid voor de burgers om mee te denken en mee te doen, onder meer persvrijheid. Meer transparantie ook. Daar zou de economie baat bij hebben. In een communistische eenpartijstaat geen evidentie. Perestrojka staat voor hervormingen, zoals die er kwamen met de economische koerswijziging van China na de dood van Mao Zedong in 1976. Minder overheidseconomie, meer mogelijkheden voor particuliere initiatieven, betere relaties met andere landen.
Het plan kwam te laat. Voordat de perestrojka goed en wel van de grond kon komen, stortte het Sovjet-bolwerk ineen. Onafhankelijkheidsbewegingen boekten successen en de Sovjetunie verloor eenderde van het grondgebied. Toen ook Oekraïne de Sovjet-Unie verliet, betekende dit het einde van het 69-jaar durende communistische regime. Maar die kat kom weer, zo blijkt de jongste jaren. Er wordt weer gevochten om grenzen. Een kluwen waar vergissingen nooit veraf zijn.
Brief uit Knesselare
Als vijftienjarige schreef Sven Ornelis de wereldleider een brief, die via de media uiteindelijk bij Gorbatsjov terechtkwam. Daarop volgde na enige tijd hoog ambassadeursbezoek in de toenmalige Beekstraat (nu Flabbaertstraat) en nog wat later mocht Sven in Nederland de president zelve driekwartier spreken.
Hieronder een herinnering aan de aandacht die we daar in de prille jaren 1990 in Het Nieuwsblad mochten aan besteden.
Onder het knipsel de link naar een interview over die zaak op JOE en VRTNu
.
Het verhaal van Sven kunt u HIER herbeluisteren bij HLN of HIER bij vrt nws
Knesselaars Nieuws 