Benieuwd zijn naar de wat meer info over histories en erfgoed is op sommige momenten amusant. Een beetje zoals puzzelen, in dit geval naar antwoorden op veel vragen: wie, wat, waar, waarom, wanneer, hoe …Een lezersvraag leidt ons naar de Cogétama-archieven. En naar een veertig mensen, vooral vrouwen, die in de sigarenfabriek kort voor de oorlog al genoeg hadden gepresteerd om in de bloemetjes te worden gezet.

Aanleiding voor dit kort stukje was een berichtje van Annita Vlaeminck, die zowat heel haar leven al met stamboomonderzoek bezig is. Ze stuurde ons een foto van gedecoreerden van de sigarenfabriek. Ze was op zoek naar de namen van die groep, om meer te weten te komen over haar grootmoeder. Haar vraag was wanneer, hoe, waar en ter gelegenheid waarvan de groepsfoto hieronder zou genomen zijn?

We vonden deze foto in ons Cogétama-archief. Het gaat om gedecoreerden van de sigarenfabriek in 1937. De foto (mét namen) publiceerden we in 1980 in een eerste artikel over de Cogétama in het blad Uilenspiegel. Toen vermeldden we dat het ging om eretekens voor wie 50 of 25 jaar in de Kerkstraat werkte.

En plots een totaal ander beeld

Ter bevestiging van bovenstaande nog wat zoekend in het elektronisch archief van ’t Getrouwe Maldeghem, vonden we in de uitgave van 25 juli 1937 inderdaad een verwijzing naar het hoger vermeld decoratiefeest in Knesselare. Maar met een andere foto, van heel slechte kwaliteit overigens, zonder namen, en nauwelijks met tekstinfo. Alleen de vermelding “Cogétama-Néron, decoratiefeest”. Ook die foto zal in ons Cogetama-archief (zie hieronder). Et alors? Iets aan de hand?

Fout?

De twee foto’s vergelijken is interessant. Gaat het om twee groepen vrouwen op hetzelfde feest in 1937? Of over twee verschillende festiviteiten binnen Cogetama in hetzelfde jaar, maar op een andere datum? Er is iets dat ons “ambeteert”… De hoeden. Op de eerste foto geen hoofddeksel te bespeuren. Of toch: één “klakke”. Die van Wies Van Hooreweder. Op de tweede foto allemaal een hoofddeksel. Behalve de drie mannen. Bizar.

En er is nog iets: op een drietal uitzonderingen na (Emma Smessaert, Maria Veevaete en Mathilde Wille) gaat het om andere vrouwen. Gaat het op de tweede foto mogelijks om gesyndiceerden? We herkennen op foto 2 onder meer Amedé Wittouck (rechtsboven), voorzitter van het Knesselaarse ACV (°1919). Dat syndicaat telde in Knesselare kort voor de Tweede Wereldoorlog bijna vijfhonderd aangesloten leden. Een overweldigende meerderheid daarvan werkte in de fabriek.

Een raadsel dus, dat geen raadsel hoeft te blijven. Wie weet zijn er hier of daar kinderen of kleinkinderen van de families van de toen gefotografeerde Cogetamawerkers die daar meer over weten. Misschien zijn die foto’s hier en daar nog bewaard, met vermelding van datum of reden waarom de medailles werden opgespeld? … Laat maar horen.