De achteruitkijkspiegel staat deze keer gericht op 1969. De oude molen kreunt, de christelijke arbeidersbeweging draait nog op volle toeren (KWB, ACV), de Rederijkers duiken in literatuur en film. Foto’s en prenten uit een ferm jaar. Sport en spel – te veel om op te noemen – laten we in deze rubriek voortaan buiten beschouwing. Sportief Knesselare krijgt later aandacht in een aparte reeks.

Om even in de sfeer te komen: 1969 was het jaar dat Neil Armstrong de eerste stap zette op de maan, het jaar dat Jan Palach zichzelf in brand stak in Praag, een van de dramatische opstappen naar meer vrijheid in Oost-Europa.

1969 was het jaar dat Eddy Merckx zijn eerste Ronde van Frankrijk won, dat een massa jongeren voor het eerst naar Woodstock trok.

1969 was hier bij ons het jaar dat we werden verblijd met postcodes, btw, rijbewijs en de komst van de Concorde en de Boeing B747.

Het contrast met Knesselaarse evenementen is groot, wat niet wil zeggen dat die laatste zonder betekenis zijn.

Maart: beroering omtrent onze historische molen

“Er ontstond heel wat beroering in de culturele en heemkundige kringen van de gemeente Knesselare en ver daarbuiten omtrent de geruchten dat de Driesmolen zou worden onttakeld en overgebracht naar de streek van de nieuwe eigenaars. Sedert de dood van Henri Taets op 31 december 1965 (83 jaar) werd de molen praktisch aan zijn lot overgelaten.” De Driesmolen was een van de oudste windmolens van de streek.

“Henri had er toch zo’n spijt van dat hij de molen zag wegkwijnen en de kosten voor onderhoud zo hoog begonnen te worden. De molen bleef eigendom van de weduwe Henri Taets, maar de familie kon er geen kant mee uit “gezien het malen met de molen geen broodwinning meer betekent”.  Er was behoorlijk wat interesse van particulieren om de molen te kopen.  De in het jaar 1966 lopende geruchten als zou de molen worden gesloopt, bleken toen wel voorbarig.

De Rederijkerskamer uit Knesselare vroeg in een brief aan het gemeentebestuur het nodige te doen om de molen te redden. Maar dat lukte niet. De molen werd verkocht aan de heren Demotte en Steels uit Sint-Niklaas. Toen geruchten liepen om de molen toch nog te verhuizen, onder meer omdat onderhoud voor de eigenaars zonder subsidies niet evident was, slaagde de gemeente erin de molen te laten klasseren. “Alle herstellingen in de oorspronkelijke staat dienen te geschieden mede in zijn historische kader”, zo klonk het toen. Het was de start van een lange zoektocht naar het vinden van subsidies voor verder onderhoud.

Feest bij de KWB

In de nieuwe parochiezaal viert de KWB het tienjarig bestaan. Een krantenverslag leert wat de KWB lokaal dan zoal deed: maandelijks vergaderen, jaarlijks een reisje organiseren, maar ook voetbalwedstrijden of een boogschieting organiseren. Later kwamen daar nog de hobbytentoonstellingen bij. De krant geeft deze lijst van leden die in de bloemetjes werden gezet: Willy Bral, Roger De Baets, Henri De Decker, Gerard De Neve, Jean-Pierre De Neve, Jozef De Reu, Antoine De Wispelaere, Gerard Lambrecht, Marc Locy, Omer Neyt, Antoine Schrans, Eric Tanghe, Jules Timmerman, Gerard Van Heyste, Marcel Vermeersch, Gilbert Willemarck, Albert Wittouck, Alfons Mestdagh en Roger Huygebaert.

Kermisdata: nog 16 kermissen!

Wijkkermissen zijn zo goed als verdwenen. In 1969 waren er nog de volgende: 4 mei: Tramstatie, 11 mei: Kloosterstraat, 18 mei: Geuzestraat, 25 mei: Veldstraat; 22 juni: Westvoorde; 6 juli: zomerkermis (“in de toekomst altijd op de eerste zondag van juli); 20 juli: Nieuwstraat; 3 augustus: Hoekestraat; 17 augustus: Eentveld; 24 augustus: Hellestraat; 31 augustus: Maldegemweg-Zandekens; 7 september: Maldegemweg-Noord; 14 september: Lijsterhoek; 21 september: Blakte; 5 oktober: winterkermis (altijd eerste zondag van oktober); 12 oktober: Vaart.

Gezinsbond vierde 40jaar

De Gezinsbond bestaat dit jaar (2018) welgeteld 90 jaar. Een gelegenheid om eens achterom te kijken, naar een korte historiek in dit knipsel uit de krant van 1969, met wat info over de stichters, de trekpaarden en de activiteiten. In 1969 telde de Bond 269 leden.

Juli: “Hoogstaande cultuuravond”

Naar aanleiding van de Knesselaarse Handelsbeurs (zowat de voorloper van de Avondmarkten) organiseerde het gemeentelijk Feestcomité samen met de bibliotheek “een hoogstaande cultuuravond”. “De productie was in handen van Arnold Strobbe, terwijl de muzikale begeleiding werd verzorgd door Ronny Wittouck en de bindtekst werd voorgedragen door Geert Van Ryckeghem (beide bovenaan rechts).” Antoine Van Maldeghem, Siebille Focke, Walter Van Ryckeghem, Marleen Verniest en Dirk Van Ryckeghem lazen fragmenten voor uit de werken van de Vlaamse klassiekers (Conscience, Timmermans), en de toen populaire schrijvers Ward Ruyslinck, Harry Mulisch en Hubert Lampo. Dirk en Walter Van Ryckeghem en Rozemarijn De Neve brachten poëzie van Elsschot, Van Ostaeyen en Buning…

Meer auto’s, meer dodelijke ongevallen

Er wordt ook vandaag al eens fel gedebatteerd over verkeersveiligheid. Het kan altijd beter, want we komen van ver. In 1969 vermeldde de krant nog drie ongevallen waarbij iemand van Knesselare overleed. En nog veel meer ongevallen met zwaar gewonden. Droevige dag in mei 1969 wanneer de kleine Jeroen Billiet (3,5 jaar) rechtover het ouderlijk huis de (Kerk)straat overliep en aangereden werd door de personenauto van Robert Van Heyste, taxichauffeur uit de Kloosterstraat. “Het knaapje werd nog snel naar het ziekenhuis in Assebroek overgebracht, maar overleed er kort nadien”. In juni was er een dodelijk ongeval in Tielt waarbij mevrouw Van Landschoot, de echtgenote van Alfons Martlé overleed. Alfons zelf werd zwaar gewond. In augustus werd Elvire Neirynck in de Hellestraat gevat door de auto van Odiel De Spiegelaere (Hoekestraat). Ook zij overleefde het ongeval niet.

Op het kruispunt Knokseweg-Urselseweg verongelukte in het begin van de zomer een Brusselaar bij een inhaalmanoeuvre waarbij hij tegen een stilstaande vrachtwagen en vervolgens tegen een autobus terecht kwam. En in augustus verongelukte “langs de nieuwe rijksweg” de 33-jarige William Van Lantschoot uit Aalter. Hij was er voorzitter en trekpaard van de atletiekclub Halestra.

Knesselare op TV

Nog eens een prentenbakje. Valeer Van Kerkhove (Sleidinge), germanist, leraar, auteur en later werkend voor de Vlaamse televisie, deed in 1968 een beroep op de Rederijkers om mee te werken aan een TV-film over het leven en de werken van Cyriel Buysse. De film werd met een jaar vertraging in 1969 ingeblikt. De opnames vonden vooral plaats in Nevele en Knesselare leverde een 30 figuranten.

Hiernaast volgende “acteurs”: Zittend: Paula Taghon, Cecile Devreese, Godelieve De Baets (voor haar Antoine Van Maldeghem), Rita Van Yper, Cecile Dobbelaere, Sibylle Focke, Walter Van Ryckeghem. Staand: Gilbert Buyse, Jozef De Wulf, Hilde Van Ryckechem, Wilfried Van Hooreweghe, Julien Willems, Willem Strobbe, Edgard Buyse, Frieda Van der Bauwhede (half verborgen). Bovenste rij: Roger De Corte, Marc Arnaut, Raymond Standaert, Honoré De Waepenaere, Arnold Buyse, Hilaire Van Yper en Konijn (hangend)

Deze slideshow vereist JavaScript.

September

Vijfdaagse schoolweek

Klein nieuwsje, maar goed om het te kunnen plaatsen in de tijd: in september 1969 werd in de scholen de vijfdaagse werkweek ingevoerd. Voortaan werd er geen les meer gegeven op zaterdagvoormiddag.

Gouden Jubileum ACV: 1098 leden

We citeren (in de toen nieuwe, maar nu alweer oude spelling): “Op 19 september 1969 is het juist een halve eeuw geleden dat te Knesselare een paar mensen de moed opbrachten om in zeer moeilijke omstandigheden een kristelijk syndikaat te stichten… De woelige stakingen en de heftige strijd in Gent in 1886 en volgende jaren hadden de bevolking te Knesselare in die tijd nog niet eens beroerd… Knesselare was van ouds een landbouwgemeente en de arbeiders destijds hier en daar werkzaam waren zo arm, gedwee en onderdanig dat niemand het zou hebben aangedurfd op te treden tegen de wil in van enkele families van de gevestigde gezagskoncentratie uit die periode… Naast de landbouwbedrijven en de grondbezitters kende men er slechts kleine lieden die in een plaatselijke huisweefnijverheid waren ingeschakeld en verder pendelarbeiders die her en der, voor een karig loon, in het omliggende aan werk geraakten.

Het ontstaan van de sigarennijverheid te Knesselare was het vertrekpunt voor de syndicale gedachte. In 1902 werden de grote werkhuizen in de Kerkstraat opgetrokken en naderhand nog meermaals uitgebreid. Reeds voor de jongste wereldoorlog telde men er meer dan 300 arbeiders, meestal vrouwen en meisjes. Er ontstonden ook nog een tweetal kleinere sigarenfabrieken op de gemeente, die later, de konkurrentie niet zouden kunnen volgen.”

Precies die sigarennijverheid trok de aandacht van de vakbeweging en staat nauw in verband met de opkomst van het plaatselijk syndicalisme in Knesselare. “Op 19 september 1919 werd een grote vergadering op touw gezet waarop alle arbeiders van de gemeente waren iuitgenodigd. Niet minder dan 85 arbeiders lieten zich inschrijven en volgend bestuur werd verkozen: E.H. Alfons Vanden Brande, proost; Leon Van de Casteele, voorzitter; Kamiel De Spiegelaere, penningmeester; Maria Strobbe, schrijfster,; Emiel Vlamynck, Edmond Van Houtte, Leontine De Muynck, Emma Smessaert, Maria Goemaere en Romanie Van Kerrebrock, bestuursleden.”

Begin 1921 werd Leon Van de Casteele vervangen door Edmond Van Houtte die aanbleef tot in 1930. Amedé Wittouck werd voorzitter tot in 1945. Dan werd het voorzitterschap toevertrouwd aan Emiel Stock, die in 1957 bij zijn vroegtijdig overlijden opgevolgd werd door René Matthys. “Intussen is het syndikaat tot een machtige groep uitgegroeid want op heden telt het niet minder dan 1.098 aangesloten leden wat bijna een vierde van de gemeente vertegenwoordigt…”

“De heren Georges Stock, Hilaire De Loof, Noël Stofferis, Albert Verheye, Adrien Scheyving, Oscar Van Loocke, Gerard Versluys, Cyriel Heysse, René Matthys, Amedé Wittouck, Camiel Focke, EH Van den Broecke en mevrouw Anna Claeys vormen (in 1969) het huidig dynamisch bestuur.”

Hieronder een prentenbakje van de festiviteiten, zoals gebruikelijk in die tijd: na de mis voor de overleden leden een optocht naar de feestzaal, “muziek en vlaggen voorop”. Daar dan een academische zitting met hulde aan stichters Maria Strobbe, Emond Van Houtte en Amedé Wittouck en uitreiking van decoraties. De feestrede werd uitgesproken door de bekende nationale voorzitter Jef Houthuys.

 

Deze slideshow vereist JavaScript.

—–