Toen de oorlog in Oekraïne nog topnieuws was, schoot plots weer de vlam in de pijp van wie de voorafgaande jaren wat ingedommeld was met de hoop en de illusie dat oorlog in het Westen alleen nog iets was van het verleden. Recent doken dan de geruchten op over de bouw van een paar nieuwe “kazernes van de Toekomst” in dit land. Eentje ervan mogelijks in het Drongengoed. Zelfs waarschijnlijk omdat Defensie alleen in Ursel over eigen grond beschikt. Politiek buskruit.

Over de waarde van het Drongengoed (750 hectare) als natuurgebied is er geen discussie. Onder meer Het Agentschap Natuur en Bos (ANB) en de vereniging Natuurpunt zijn er actief met diverse interessante, maar soms ook omstreden projecten (boskap, parkeerproblematiek…).

Een kwart van het gebied is militair domein met onder meer twee vliegvelden. Volgens Knack is één ervan de langste landingsbaan van de Benelux (2980 meter). In volle Koude Oorlog (1952) kregen ongeveer 200 hectare bos een bestemming als militair NAVO-domein “om mogelijke aanvallen van het Sovjetblok te helpen afslaan”, klinkt het licht spottend.

Na de val van de Berlijnse Muur (1989) en nieuwe, positieve ontwikkelingen in de relaties tussen Oost en West werd het stil rond het ‘verborgen noodvliegveld’. Met uitzondering van wat commotie over geluidsoverlast veroorzaakt door de activiteiten van twee vliegclubs. In 2005 was er even sprake van de verkoop van het militair domein aan het Agentschap Natuur & Bos, maar toen Pieter De Crem (CD&V) in 2007 minister van Defensie werd, belandden die plannen in de koelkast. 

Maar het kan verkeren. Recent bleek dat het militair domein (naast Geraardsbergen) een van de twee locaties in Oost-Vlaanderen is die in aanmerking komen voor de bouw van een militaire kazerne, zoals voorzien in de zogenaamde Kwartieren van de toekomst.

Op 13 september 2021 vernoemde minister Ludivine Dedonder Ursel al in Humo (“Charleroi is zeker, Ursel nog niet”, klonk het toen uit de mond van deze PS-minister die vooral mikte op haar hoofddoel: investeren in het door werkloosheid gekwelde Wallonië. Ze verduidelijkte toen ook haar omschrijving “kazerne van de toekomst”: Hier ligt het accent niet meer uitsluitend op veiligheid en defensie, maar ook op vorming en samenwerking met de academische wereld en de industrie. Op één en dezelfde site zullen we technologische projecten opzetten die nuttig zijn voor militairen én burgers.» Wat ze hiermee precies bedoelt?

In Schendelbeke Geraardsbergen zou 70 hectare landbouwgrond moeten wijken, in Aalter ligt een terrein van 200 hectare beschikbaar. Als de bronnen kloppen zou er gemikt worden op meer dan duizend militairen, aldus het Aalters Vlaams Parlementslid Mieke Schauvliege.

Rol van Aalter

De vraag is of Aalter in dit dossier iets in te pap te brokken heeft.

Al vaker liet de Aalterse burgemeester verstaan dat er voor hem best wat meer activiteit mocht zijn in het Drongengoed. Het opvallendst waren zijn verwijzingen naar een drone- en helikopterhaven, of naar een wetenschaps- en innovatiecampus. De Crem was – zacht uitgedrukt – niet meteen geïnteresseerd in de plannen om van het Drongengoedbos en het Bulskampveld een Nationaal Park te maken. Knack suggereerde dat De Crem de fusie van Knesselare met Aalter realiseerde om het Drongengoedbos te kunnen ‘valoriseren’.

De Crem geeft toe dat hij wel iets ziet in de komst van een kazerne. “De site van het militair vliegveld is niet groen, maar wit op het gewestplan en heeft nu al activiteiten, dus ik zie geen probleem van impact op natuurwaarden. Het bos heeft zijn waarde trouwens voor een groot deel aan het militair domein te danken. Het ANB rooit er aan de lopende band zelf bomen, in een raar concept om er heidevlakten van te maken, dus zo speciaal zal het bos dan wel niet zijn.’ (Knack)

De Aalterse burgemeester voegt eraan toe dat de kazerne past in een beslissing van de federale regering, in overleg met de militaire staf, waar hij geen invloed op heeft. “Ik begrijp dat er in eerste instantie gekeken wordt naar bestaande militaire infrastructuur. Het spreekt voor zich dat als de regering beslist om het project in Aalter uit te bouwen, ik er ten volle mijn schouders onder zal zetten.”

Groene petitie

Weinig verrassend is het, dat Groen Aalter onder impuls van het Vlaams-parlementslid Mieke Schauvliege snel zou reageren. Dat gebeurde met een petitie. ”De impact hiervan is niet te onderschatten”, verduidelijkte ze in HLN: nieuwe gebouwen en wegen waarvoor bomen en natuur moeten sneuvelen, veel extra verkeer, geluidsoverlast, “een verstoring van de rust voor mens, dier en plant.” Protest was er overigens ook in Geraardsbergen (zie foto)

Vier weken later hebben “al meer dan 7000 bezorgde bezoekers van Landschapspark Drongengoed de petitie ‘Red ons Drongengoed’ getekend”, aldus Schauvliege, die meteen concludeerde dat er “duidelijk weinig draagvlak is voor die 1000 militairen in het Drongenbos.”

Dinsdag 12 juli om 10 u zouden Groen Aalter en Groen Maldegem naar het kabinet van Minister van Defensie Dedonder  trekken om er de petitie af te geven. Groen spreekt over een “reuzenkazerne” die een kwetsbaar en Europees beschermd natuurgebied aantast en klaagt dat het Aalterse college geen inzage in het dossier verleent.

Maandagavond 11 juli liet Mieke Schauvliege echter weten dat die actie werd uitgesteld: “Groen maakte intussen wel al haar bezorgdheden digitaal over en gaf meteen mee dat er geen 7000 maar momenteel 8346 bezoekers en omwonenden van Drongengoedbos de petitie tekenden. Met “excuses voor de laattijdige wijziging van de planning”.

In Knack reageerde Dirk Draulans (6 juli, ‘Ze doen alsof de natuur er niét is’). Weinig verrassend dat Draulans het opneemt voor “een prachtbiotoop en één van de mooiste bossen van Vlaanderen”.